Aanpassing gevelrand voor vleermuizen

V003

Gevelranden zijn bij uitstek geschikt om verblijfplaatsen voor vleermuizen te creëren. Vaak hebben randen geen specifieke functie, terwijl vleermuizen er vaak naar verblijfplaatsen zoeken.

Algemeen

Beschrijving van de maatregel

Door ruimte te creëren in oorspronkelijke constructie tussen de beplating en de gevel of in dakopstanden, kunnen verblijfplaatsen voor vleermuizen gecreëerd worden. Door het aanbrengen van gelaagdheid en te zorgen voor aanwezigheid in verschillende windrichtingen kan gezorgd worden voor verschil in het microklimaat in de verblijfplaats en kunnen vleermuizen de meest optimale locatie zoeken.

Deze maatregel is vergelijkbaar met aanbrengen van boeiboorden, echter wordt hier de wegkruipmogelijkheid in de muur zelf gerealiseerd en is de afwerking met steen of steenstrips. In sommige bronnen wordt deze maatregel ook wel ‘voorzetwand’ genoemd.

Doelsoorten

Gewone dwergvleermuis, ruige dwergvleermuis, laatvlieger

Gebruiksadvies

Positief, toepassen.

Doelsoort en functionaliteit

Gewone dwergvleermuis

Functie Functionaliteit Status
Zomerverblijf & paarverblijf ++
Bewezen in bestaande situatie
Kraamverblijf + (te bepalen door ecoloog)
Bewezen in bestaande situatie
Winterverblijfplaats + (te bepalen door ecoloog)
Bewezen in bestaande situatie

Laatvlieger

Functie Functionaliteit Status
Zomerverblijf +
Bewezen in bestaande situatie
Kraamverblijf (alleen i.c.m. spouw) +/- Te bepalen door ecoloog
Anekdotisch bewezen
Winterverblijf (alleen i.c.m. spouw; mits vorstvrij) +/- Te bepalen door ecoloog
Anekdotisch bewezen

Fysieke richtlijnen

Maatvoering

Aangepaste gevelranden over gehele lengte van gebouw toegankelijk maken (verschillende compartimenten, allen onderling verbonden). Indien niet mogelijk gelden de volgende minimum maten:

Gewone dwergvleermuis/ruige dwergvleermuis:
– Zomer-, balts- en winterverblijfplaats: minimaal 0,35 m2(minimaal 100 cm breed en 35 cm hoog)
– Kraamverblijf: minimaal 15 m2

Laatvlieger:
– Zomerverblijfplaats: minimaal 25 m2
– Kraamverblijfplaats: minimaal 250 m2
– Winterverblijfplaats: minimaal 250 m2

Compartimenten zijn minimaal 35 cm hoog en 100 cm breed. Grotere minimum oppervlaktes kunnen gehaald worden door compartimenten onderling te verbinden en/of meerlaags te werken. Hoe meer compartimenten die onderling verbonden zijn, hoe groter het bufferend vermogen en variatie in microklimaat, zeker indien compartimenten in verschillende windrichtingen met elkaar verbonden zijn.

Extra bufferend vermogen en variatie in microklimaat kan gerealiseerd worden door meerdere lagen toe te passen. Dit voorkomt ook doorvriezing bij winterverblijfplaatsen. Openingen tussen compartimenten 50-100 mm breed

Diepte per soort:
– Gewone dwergvleermuis/ruige dwergvleermuis: 17-30 mm
– Laatvlieger: 25-30 mm

Toelichting

*1. Deze maatvoeringen zijn tot stand gekomen in een studie naar afmetingen van bestaande verblijfplaatsen. De afmetingen hebben een ruime foutmarge. Kleinere verblijfplaatsen hebben ook kans van slagen, maar hiervoor is geen wetenschappelijke onderbouwing. *2. Indien het verblijf voor meerdere doelsoorten gemaakt wordt, dienen de minimummaten voor de grootste soort gehanteerd te worden.

Invliegopening

In geval van bestaande situatie, invliegopeningen hetzelfde of gelijkend en op dezelfde locatie als bestaande situatie. Minimaal 1 invliegopening per compartiment.
Maten invliegopeningen:
– Gewone dwergvleermuis/ruige dwergvleermuis: 17-20 mm hoog, 50- 100 mm breed
– Laatvlieger: 20-30 mm hoog, 50-100 mm breed

Locatie

De locatie van de maatregel is bij de gevelrand met bij voorkeur doorgang naar andere kanten/ruimtes van het gebouw. In het geval van isolatie moet minimaal één kant op het zuiden zijn gericht.

Toelichting

Mogelijkheid verplaatsing naar andere gevel (microklimaat).

Hoogte

De maatregel is op 3 meter, in geval van laagbouw (bijvoorbeeld arbeiders woning) minimaal 2,5 meter.

Toelichting

I.v.m. roofdieren (kat, steenmarter).

Verlichting

Geen directe verlichting op invliegopening.

Toelichting

Vleermuizen mijden verlichting.

Beplanting

De uitvliegroute moet vrij zijn van obstakels zoals takken of bomen. Ook is het van belang dat er voldoende opgaand groen aanwezig is in de omgeving van de verblijfplaats. Dit dient als foerageergebied en/of vliegroute.

Toelichting

Een vleermuisvriendelijke omgeving kan de toegankelijkheid van verblijfplaatsen verbeteren.

Windrichting

Bij meerdere voorzieningen zorgen voor variatie in windrichting.

Toelichting

Variatie in microklimaat (bezonning).

Materiaal

De maatregel moet bestaan uit ruw duurzaam materiaal.

Toelichting

Ruw materiaal zorgt voor voldoende hang- en kruipmogelijkheden.

Optimalisatie

Het optimaliseren van de maatregel gebeurt door middel van het creëren van een opening naar vrije dakruimte of spouw. Ook kan je optimaliseren met behulp van het creëren van een warmte lek vanuit de woning of anderszins de warmtebuffering in verblijf verbeteren (gelaagde verblijfruimte aanbieden om afstand tot buitentemperatuur en variatie te vergroten).

Toelichting

Grotere variatie aan microklimaat. Warmtelek kan een verblijfplaats meer geschikt maken doordat vleermuizen hun temperatuur minder hoeven te managen.

Leveranciers

Producten

VMP3 | Unitura - prefab kleine vleermuiskast voor dak overstekken
GG2 | Unitura - Gripgaas voor diverse toepassingen bij maatwerk oplossingen

Maatwerkoplossingen

Unitura | bedrijf gespecialiseerd in de productie van (prefab) maatwerk
Miecon BV | bedrijf gespecialiseerd in de productie van maatwerkvoorzieningen
Miecon BV
Faunus Nature Creations | bedrijf gespecialiseerd in het ontwerp van maatwerkoplossingen
Faunus Nature Creations

Bronvermelding

Artikelen en publicaties

Handboek: Unitura (2021) | Voorbeelden over uitvoering | Gebruikt als voorbeeld.

Rapport en bijlage (soortenfiches): Schillemans et al., 2021 | Informatie over maatvoering & functionaliteit | Gebruikt voor informatie maatvoering en indicatie functionaliteit

Kennisbijeenkomst na-isolatie en renovaties vleermuizen: RVO, 04/11/21 | Informatie over de effecten en mogelijkheden van na-isolatie en renovaties voor vleermuizen | Gebruikt als functie indicatie en basisinfo

Voorbeeld foto's